İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshi ve tazminatları

İş Hukuku ve Tazminat Alacakları

İş hukuku, iş ilişkileriyle ilgili yasal düzenlemeleri içeren bir hukuk dalıdır. Bu hukuk dalı, hem işçilerin hem de işverenlerin haklarını ve yükümlülüklerini düzenleyerek adil bir çalışma ortamı oluşturmayı amaçlar. İşçi ve işveren arasındaki bir sözleşme olarak nitelendirilen iş sözleşmesi, tarafların hak ve yükümlülüklerini belirlerken iş hukukunun temelini oluşturur.

İş sözleşmesi, işveren tarafından feshedilebileceği gibi işçi tarafından da feshedilebilir. İşveren tarafından iş sözleşmesinin feshedilmesi, yasalar tarafından belirlenen belirli şartlara uyulduğunda gerçekleşebilir. İşveren, işçinin işine son vermeyi ya da işçiyi başka bir pozisyona geçirmeyi tercih edebilir. Bunun yanı sıra, işverenin işçiyi haklı bir neden olmaksızın işten çıkarması durumunda tazminat ödemesi gerekmektedir.

İşveren tarafından yapılan iş sözleşmesi fesihlerinde feshe esas teşkil eden geçerli bir sebep olmalıdır. İş Kanunu, işverenin geçerli sebeplerle iş sözleşmesini fesih edebileceğini belirlemiştir. Bu sebepler;
1. İşçinin ahlak ve iyi niyet kurallarına aykırı davranışları,
2. İşçinin disiplinsiz davranışları,
3. İşçinin devamlı olarak işe gelmemesi veya düzensiz gelmesi,
4. İşçinin üretim güvenliğini tehlikeye atan davranışları,
5. İşçinin çalışma süresine riayet etmemesi,
6. İşçinin işverene veya iş arkadaşlarına hakaret etmesi veya saldırması,
7. İşçinin performansının kötü olması gibi nedenler işverenin iş sözleşmesini feshetmesi için geçerli sebeplerdir.

Yukarıda sayılan sebeplerden birine dayanılarak işveren, iş sözleşmesini feshettiğinde işçiye tazminat ödemek zorundadır. İşçinin tazminat hakkının hesaplanması, işverenin feshetme sebebine göre değişkenlik gösterir. İşçinin yıllık izin süresi bitene kadar çalıştığı her tam yıl için kıdem tazminatı ödenir. Kıdem tazminatı, işçinin son brüt ücreti üzerinden hesaplanır. İşçiye bildirim süresi verilmediği durumlarda ise bildirim süresine tekabül eden ücret işveren tarafından tazminat olarak ödenir.

Ayrıca, işverenin geçerli bir nedene dayanmaksızın iş sözleşmesini feshetmesi durumunda işçi, işe iade davası açabilir. İşe iade davası sonucunda mahkeme, işvereni işçiyi işe geri alması yönünde karar verebilir veya kararın uygulanmasının mümkün olmadığı durumlarda işçiye belirli bir miktarda tazminat ödenmesine hükmedebilir.

Özetle, iş hukuku işçi ve işveren arasındaki ilişkileri düzenleyen yasal düzenlemeleri içerir. İş sözleşmesi taraflarının haklarını ve yükümlülüklerini belirlerken, işverenin geçerli bir neden olmadan iş sözleşmesini feshetmesi durumunda işçiye tazminat ödemesi gerekmektedir. İşveren tarafından yapılan fesihlerde ise işverenin geçerli bir sebebe dayanması önemlidir. İşçi, geçerli sebepler olmadan feshedilen iş sözleşmesi durumunda işe iade davası açabilir veya tazminat talep edebilir."